Een meisje met een verleden

Op een dag kwam het verzoek om een verwaarloosd en mishandeld meisje van een jaar of 11 op te nemen. Na een paar weken moest ik een verslag schrijven van alles wat ik bij haar zag, of niet zag.

Ze komt erg onzeker over: ze weet weinig, zelfs de normale huis- tuin- en keukendingen zijn voor haar nieuw. Ze vraagt veel dingen, die de meeste kinderen van 10 wel weten. Kent weinig woorden en begrippen. Kan geen klok kijken, weet niet aan welke kant van de weg je moet fietsen.  Als er een auto op het fietspad staat waar zij juist moet fietsen, rijdt ze zomaar naar de overkant: Dat fietspad is nog leeg, kijk maar.  
Ze is een rustig en lief meisje, dat bereid is te helpen, zowel naar mij toe als naar de kleinere kinderen. Is niet opgewassen tegen het pubergeweld in ons gezin, voelt zich dan nog onzekerder.

Is gelijkmatig van karakter, niet snel boos, ook niet snel verdrietig.

Ze maakt zich onzichtbaar, het ene moment staat ze naast je, het volgende moment is ze weg. Sluipt door het huis, je weet nooit waar ze is. Ze vindt het makkelijker om met de kleintjes te spelen dan met de grotere kinderen. Maar naar de kleinere kinderen  neemt ze de moederrol op zich. Ze wil hen laten doen wat zij zegt, is constant aan het corrigeren of hen aan het leren zich aan de regels te houden op een juffentoontje.

Ze komt moeilijk tot spelen, loopt maar wat door het huis. Ik deel dan haar dag in stukjes van een half uur, waarin ze dan mag kiezen uit twee dingen, bv je gaat nu skeeleren.

Dan kan zichzelf goed vermaken, vooral met buitenspelen. Ze gaat graag een eind wandelen of fietsen. Is ook altijd in voor winkelen.

Af en toe zit ze wezenloos voor zich uit te staren, ook krijgt ze een wazige blik als ze gecorrigeerd wordt door mij. Ze kijkt dan langs me heen en haar ogen worden glazig. Ze staat dan letterlijk verstijfd door me heen te kijken. Als ik haar nu wat wil (af)leren, begin ik met zeggen, dat ik niet boos ben en vertel haar in zo min mogelijk woorden wat ik te zeggen heb. Ik moet ook niet teveel zinnen gebruiken, want na 3 zinnen is haar aandacht weg of zegt ze: Wat zei je nou? Ze is wel heel gemotiveerd om veel te leren. 

De tafel afruimen was voor haar de eerste keren een ramp: ze zag echt niet hoe je die chaos een beetje geordend in de keuken moest krijgen. Toen ik haar vertelde, dat ze eerst bv alle borden moest stapelen en wegbrengen, daarna alle bekers en daarna de messen, enz. enz. was ze zichtbaar opgelucht, dat je zelfs van chaos iets ordelijks kon maken. Ze vroeg me hoe ik dat allemaal wist.

Tussen het begrijpen van een opdracht en het doen zit bij haar een kloof. Vaak laat ik het haar herhalen, ze begrijpt het wel, maar doet het vervolgens niet.

Haar concentratie is altijd van korte duur. Ze ziet en hoort alles wat niet nodig is en hoort en ziet niet wat wel nodig is.

Overlevingsstrtegieën: verdwijnen, er niet zijn, ja zeggen en vervolgens niet doen.

Dat wordt nog hard werken met dit meisje.

Wat moet je met die driftbuien?

Een verslag over pleegdochter BB. Ik denk, dat de angst en onzekerheid bij haar zo groot zijn, dat die haar recties bepalen op gebeurtenissen en op mensen. Dat zit natuurlijk ook in haar en is, denk ik, versterkt door haar vervelende levenservaringen. Door haar driftbuien ben ik begonnen met haar op schoot te nemen. Ik zeg dan dat ik haar lief vind en dat ze de dingen ook gewoon kan vragen. Als ze haar zin niet krijgt of als er iets niet lukt, krijgt ze een enorme driftbui, die lang kan duren. Als ik haar dan naar haar kamer stuur krijgt ze de indruk altijd gestraft te worden. Ik moest dus iets anders bedenken.

Ondanks het feit, dat ze de afgelopen week geen driftbuien heeft gehad, blijft ze zeer krampachtig in haar (lichamelijk) contact zoeken naar ons. Ze zit dan op schoot met haar hoofd naar beneden, vuisten gebald en zegt soms: niet doen, ik wil niet op schoot, maar ze blijft wel zitten en zegt even later: ik vind jou een lieve mama.

Een van de gevolgen van mijn nieuwe benadering is, dat ze me regelmatig mama noemt. Voor moeder misschien niet leuk, maar voor haar kennelijk toch belangrijk.

Gisteren maakte ze het bij het buitenspelen zo bont met het wegsmijten van speelgoed en het schreeuwen naar de andere kinderen, dat ik haar toch even naar haar kamer heb gedaan. Daar kreeg ze geen driftbui, wel mopperde ze op mij: je doet me altijd pijn en ik mag nooit iets van jou, mijn eigen mama is veel liever, enz.

Daarna wilde toch even bij me zitten en en is weer gaan spelen. dat ging een half uur goed en toen begon het geschreeuw en gesmijt weer. het liep tegen etenstijd en ik heb haar op haar kamer laten eten, zodat ze niet de kans zou krijgen, om haar scenes te verergeren onder het eten. Na het eten heeft ze met pleegvader achter de computer gezeten en was ze heel gezellig, is ook lief naar bed gegaan.

Woensdagavond   belde haar moeder (belregeling). Jammergenoeg vroeg ze alleen aan BB of vader nog geweest was en zei ze: nog een paar nachtjes en dan haal ik je weer op. BB moet dat niet een week van te voren weten, want dan stopt ze met funktioneren en is in gedachten dan alleen met moeder bezig en hoelang het nog duurt.

In het pleegzorgverslagwordt geschreven, dat loyaliteitsproblemen geen grote rol lijken te spelen. Ik denk, dat die toch groter zijn, dan goed is voor haar. Ook al werkt moeder goed mee, moeder zit toch reuzegroot in het hoofd en hart van BB. Ook iets wat in  haar zit en daarom moet ik mijn "moederrol" zo bevechten, denk ik.

Pleegzorg, leer mij het zelf te doen

Regels zijn voor de meeste kinderen al moeilijk en zeker voor kinderen die verwaarloosd zijn of structuurloos zijn opgegroeid. Pleegdochter SS is 13 jaar en woont 6 jaar  bij ons. Ze leeft in een soort wolk, er lijkt geen vorm in haar dag te zitten, er is geen verschil tussen een kind of volwassene, alles lijkt haar even vaag.  Nog steeds negeert ze mensen, die ze niet kent of geeft ze gewoon geen antwoord als mensen haar iets vragen.( mensen, die bij ons thuis komen) Ik moet van te voren duidelijk maken aan haar wat er verwacht wordt. 

Spullen van een ander lijken nu iets meer op hun plek te blijven liggen. De eerste jaren nam ze alles mee naar haar kamer wat ze leuk vond. We waren allemaal regelmatig wat kwijt en konden het vaak in haar kastje terugvinden. Dat het niet van haar was, maar van een ander en dat ze er dus vanaf moest blijven scheen niet tot haar door te dringen. We hebben alleen nog een ring gevonden, die onze dochter al meer dan een half jaar kwijt was.

Enkele gebeurtenissen:

Ze moest voor een projectweek van school een adresje vinden, waar ze 4 dagen mocht helpen en wat ze dan verdiende zou voor het project zijn. (goed doel) Ze bedacht iets met dieren en was al naar Voorthuizen gefietst naar een dierenasiel. Daar kon men haar niet gebruiken en dus zakte ze in elkaar en huilde tranen met tuiten, dat ze nooit iets zou vinden, want niemand wilde haar. Zij had altijd pech enkreeg nooit wat ze graag wilde.

Ik heb haar toen een lijst laten maken van wat ze leuk vond om er 4 dagen te kunnen werken. Dat deed ze en vervolgens heb ik haar daar bedrijven en winkels bij laten zetten met hun telefoonnummers. Toen mocht ze die lijst af gaan bellen, allereerst wat ze het leukst vond. Al het eerste adres, een katten- en hondenopvang in Nijkerkerveen nam haar aan als stagiaire/hulp. Daar heeft ze dus ook met veel plezier gewerkt.

Het is moeilijk voor SS om dingen die nieuw zijn te verwerken en eigen te maken. Het is ook niet zo, dat ze me dan om hulp vraagt. Ze probeert veel zelf, maar krijgt er moeilijk grip op en doet vervolgens niets meer. Op dat moment kom ik erachter, dat er iets is en dan kost het me nog de nodige moeite om er achter te komen wat er aan de hand is.

Als ik dan structuur aanbreng in haar probleem en oplossingsvormen aanbiedt dan kan ze veel zelf en groeit zichtbaar van het positieve resultaat.
Met veel liefde en geduld beginnen we iets te bereiken in haar leven. Maar wat een moeite kost dat haar. 

Omgaan met trauma

Omgaan met trauma

'Veel mensen denken dat kinderen veerkrachtig zijn, gebeurtenissen makkelijk vergeten of er snel weer bovenop zijn. Niets is minder waar; een kind is traumagevoelig en er zijn gebeurtenissen die diepe sporen nalaten.

---

Traumatische ervaringen, hoe ga je er mee om
Traumatische ervaringen die worden opgedaan in de kindertijd kunnen diep ingrijpen en langdurige gevolgen hebben als er niets aan gedaan wordt.  Een kind gaat zich hulpeloos voelen en het gevoel van veiligheid verdwijnt. Zoals bij: seksueel geweld, huiselijk geweld, een instabieleen onveilige omgeving, verwaarlozing, pesten, (psychiatrisch) zieke ouders of verwaarlozing.
Veel mensen denken dat kinderen veerkrachtig zijn, gebeurtenissen gemakkelijk vergeten of er snel weer bovenop zijn. Niets is minder waar; een kind is traumagevoelig en er zijn gebeurtenissen die diepe sporen nalaten.

Traumatische ervaringen die worden opgedaan in de kindertijd kunnen diep ingrijpen en langdurige gevolgen hebben als er niets aangedaan wordt. Het kind gaat zich hulpeloos voelen en het gevoel van veiligheid verdwijnt. Zoals bij seksueel misbruik, huiselijk geweld, een instabiele en onveilige omgeving, verwaarlozing, pesten en psychiatrisch zieke ouders.
Hoewel de gevolgen van een traumatische jeugd ernstig zijn, is er wel degelijk hoop; ik benoem een aantal dingen:

• Herken de gevolgen van trauma en erken dat je er mee zit. Slachtoffers van trauma hebben vaak jarenlang de gebeurtenissen geminimaliseerd, net gedaan of er niets gebeurd was en zichzelf de schuld gegeven. De beste manier om te genezen is te erkennen dat je veel aangedaan is en dat je daaraan geen schuld hebt.
•   Krijg de leiding over je eigen leven terug. Gevoelens van hulpeloosheid gaan door tot in de volwassenheid, en zullen je tot een eeuwig slachtoffer maken. Waardoor je reageert en keuzes maakt op grond van je oude pijn. Als je je als slachtoffer gedraagt heeft het verleden de controle over je heden. je moet leren om de oude manier van leven, je oude manier van je tegen de pijn te verdedigen los te laten. Door de pijn te verwerken zul je in staat zijn de controle over je eigen leven te krijgen.
• Trek je niet terug, maar ga hulp zoeken. Het is een natuurlijk reactie van een getraumatiseerd kind om zich terug te trekken en als volwassenen zul je dit waarschijnlijk blijven doen. Maar dit zal het alleen maar erger maken. Een groot deel van het genezingsproces zal gebeuren door je te verbinden met andere mensen. Neem dus de moeite om deskundige hulp te vragen en vriendschaprelaties aan te gaan. Praat met een familielid of een vriend die je vertouwt. Of sluit je aan bij een praatgroep.
•   Let goed op je gezondheid. Je vermogen om goed om te gaan met stress zal toenemen als je gezond bent. Zorg voor structuur in je leven, eet op vaste tijden, eet gezond en zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Neem geen alcohol of drugs. Dit verdooft je voor even, maar zullen uiteindelijk de gevoelens van depressie en angst verhogen. En ze zullen de symptomen van trauma verergeren.
• Leer wat aanvaarden en loslaten inhoudt. Dat je accepteert getraumatiseerd te zijn, betekent dat je er wat aan gaat doen. Je gaat leren beslissen over je eigen leven en te leren het verelden los te laten. Dat gaat niet van de ene op de andere dag. Loslaten betekent dat je niet meer toestaat dat de slechte herinneringen en gevoelens je huidige leven gaan beheersen.
•  Leer goede gewoonten aan. Slechte gewoonten zijn er in vele vormen, zoals altijd altijd negatief reageren, iedereen wantrouwen, maar ook je gevoelens verdoven door alcohol of drugs. Het is moeilijk om deze gewoonten af te leren of er verandering in aan te brengen. Zeker als je ze altijd hebt gebruikt om de pijn van herinneringen te verzachten. Een therapeut kan je er bij helpen om met slechte gewoonten te breken en deze te gaan vervangen door goede en positieve gewoonten.
• Jaag jezelf niet op. Je bent als kind al genoeg gewond en je hebt jezelf allerlei controle middelen aangeleerd om te overleven. Het zal tijd kosten en je zult hard moeten werken. Wees blij met een kleine vooruitgang, het zijn de kleine overwinningen in je reageren of je manier van omgaan met gevoelens, die het begin van je herstel aangeven. Wees trots op jezelf.

          

Verdwaald onder het bed

Sinds een paar weken slaapt onze pleegzoon van ruim 2 jaar in een groot bed.
We waren een paar weken geleden op vakantie en daar stonden op de kinderslaapkamer 2 grote bedden gedekt. Natuurlijk kon ik het kinderbedje uit de kast halen, maar hij wilde niet in dat babybed, maar net als zijn pleegzus van 4 jaar in een groot bed. Want hij was een grote jongen.
Dat ging eigenlijk heel goed. Hij kwam er niet uit en sliep prima.

Dus moest hij thuis ook in een groot bed.
Ook dat gaat goed.
Tot vanavond; hij lag er net een uur in toen ik ineens wat geluid hoorde en daarna huilen wat overging in totale paniek.
Ik ren naar boven, doe de lamp aan en vind het bed leeg.
Het gehuil komt onder het bed vandaan, helemaal aan de kant van de muur. Dus ik moest echt moeite doen om hem er onderuit te krijgen.
Nadat ik hem gekalmeerd had wilde hij gelukkig weer gaan slapen.

Je zal toch uit je bed vallen en de weg terug niet weten! :)

Pleegkinderen en tienerproblematiek

Voor de vakantie heb ik ontdekt, dat AA een eigen web-log had aangemaakt (dat soort dingen krijgt ze dus wel mee) en hierop stonden eerst allerlei leuke tienerdingen. Na een verontrust telefoontje van de moeder van haar vriendin ontdekte ik, dat ze een pornoverhaal had geschreven, waarin die vriendin met naam en toenaam de hoofdrol speelde en allerlei sexuele handelingen verrichtte met jongens van school in de pauze in het toilet. (zeer veel details)

Dat moest dus zo snel mogelijk van internet af. Dat is me uiteindelijk gelukt door de beheerders van deze site te mailen. Eerst wilde men dit niet doen, dat moest het meisje zelf doen. Dat het kind nauwelijks 13 was interesseerde hen niet. Ik mailde hen dat ik de zedenpolitie zou bellen en ze nader zouden horen. Dat hielp. Binnen een half uur was het verdwenen.

AA erkende, dat zij dit had bedacht en gemaakt. Toen dit eindelijk van internet verwijderd was ontdekte ik, dat ze zich had aangemeld bij een groot aantal datingsites. De meeste sites waren gericht op sex-datings en dus stroomde haar mailbox vol met allerlei ongedierte, die ik vervolgens terugmailde om weg te blijven van mijn dochter, anders zou ik hen aanmelden bij de Jeugd- en Zedenpolitie. Nooit meer iets van vernomen!

Het leek me goed voor de rust van alle partijen haar voorlopig een internetloos leven aan te bieden. Ze reageerde zichtbaar opgelucht  en begon weer met speelgoed te spelen. Inmiddels zit ze af en toe weer achter de computer om een spelletje te spelen, maar ze gaat nog niet op internet en mailt ook niet meer. Dit heeft een maand of 4 geduurd. Toen wilde ze wel weer eens achter de computer.

Moeilijk voor een kind over wiens grenzen gegaan is en die dus in elk nieuwe levensfase moet ontdekken of er gevaar is en waar het vandaan komt. 

Ouders met een hulpvraag?

Na 24 jaar pleegzorg zit ik vaak te denken over alles wat ik met de kinderen, de pleegzorgwerkers en voogden heb beleefd. Ik vond een verslag van een informatieavond van de pleegzorginstantie. Die avond kregen we wat veranderende regels te horen. Allereerst moesten de ouders voortaan gezien worden als de hulpvragers. Zij mochten vanaf die tijd ook meepraten over het kind tijdens de kindbesprekingen. Met de pleegouders, de pleegzorgwerker en de ortho-pedagoog. 

Hoewel ik er voor ben dat uithuisgeplaatste kinderen contact hebben met hun ouders, vond ik het veel te ver gaan om hen te promoveren tot hulpvrager. Lees mijn aantekeningen:

Er valt over de info-avond veel te zeggen.

Ik viel van de ene verbijstering in de andere.

Tijdens dat gespreksgroepje hoorde ik dat het nu in de pleegzorg ook in de eerste plaats om de ouders gaat, in plaats van het kind. De kinderbescherming wordt in de wandelgangen al ouderbescherming genoemd, de Jeugdhulpverlening staat wat betreft het beschermen van kinderen ook al niet hoog aangeschreven en ook nu gaat het in de pleegzorg dus om de ouders; de cliënt met zijn HULPVRAAG.

Wie bedenkt zoiets? Hebben de ouders van J een hulpvraag? Welnee, vader is alleen pissig, dat hij zijn sexspeelgoedje kwijt is, moeder ontkent elke betrokkenheid. En wij zien al 7 jaar het lijden van dit kind, de schade, die deze cliënten hebben aangericht bij hun eigen kind.

Het zijn de kinderen, die schreeuwen om hulp, niet die cliënten.

Moeten deze ouders meedraaien in een cliëntenteam, om mee te praten over het welzijn van het kind. Het welzijn wat ze nooit voor ogen hebben gehad?

De moeder van A. heeft ook geen hulpvraag, zij zit in haar stoel te wachten op de dingen die komen gaan. Als ze geen auto van haar eigen vader had gekregen is het nog de vraag of ze ooit bij A. op bezoek zou gaan.

C is zo verwaarloosd, dat ze ondervoed was toen ze geplaatst werd, al een paar keer longontsteking had gehad en een jaar lang heeft gegild en gekrijst bij elke verandering uit pure angst. Natuurlijk kan men haar moeder een onmachtige cliënt noemen, maar zelfs nu heeft niemand haar ooit verteld wat de gevolgen zijn van ernstige verwaarlozing, of het verband met het grenzeloze gedrag  en verwaarlozing in de kindertijd. En vergeet niet dat zij op haar 11e weer bij moeder kwam en ook toen weer verwaarloosd werd, zeker op pedagogisch gebied. Ik heb daar meer van gezien en gehoord, dan de hele hulpverlening bij elkaar.

Moeder heeft, voor de uithuisplaatsing, de opdracht gekregen om ergens naar toe te gaan waar zij hulp zou krijgen en hulp om te leren een kind te verzorgen. Omdat zij dat weigerde, is het kind uithuisgeplaatst. Zij had dus geen hulpvraag.

Natuurlijk hebben wij ook ouders over de vloer gehad, die wel degelijk een hulpvraag hadden, maar dat is een zeldzaamheid: we hebben 3 maanden voor een baby van een half jaar gezorgd. Moeder had een postnatale depressie en was bang, dat ze daardoor niet goed voor hem kon zorgen. Maar ik kon aan de baby merken, dat ze heel erg goed voor hem had gezorgd. We hebben ook samen een bezoekregeling bedacht, van twee keer inde week bij mij thuis tot 3, 4 keer per week een dag met haar mee. Tot ze het na 3 maanden weer zag zitten. Het was dan ook heel goed hem weer terug te geven.

Ik wil niet ontkennen, dat ouders, hoe dan ook, belangrijk blijven voor het kind en ook dat ze zo goed en zo kwaad als dat gaat betrokken moeten blijven bij hun kind, maar, dat het bij de pleegzorg nu zo is, dat het gaat om de cliënt met zijn hulpvraag, vind ik echt te gek voor woorden. Het is verschrikkelijk, dat het kind gedegradeerd wordt tot hulpvraag. Zo blijft hij het lijdend voorwerp, inplaats van het onderwerp.

Verder zat mijn man bij het groepje over de matching. Ook daar bleek, dat het nog niet eens in de computer zat, terwijl er al jaren programma's zijn voor zoiets als matching.

En dat er nog steeds pleegzorgwerkers zijn, die voor het pleeggezin bepalen, dat ze nu maar even rustig aan moeten doen en een poos geen bijplaatsing krijgen.

Vraagje: zou het voor de plannenmakers van de pleegzorg niet goed zijn een poosje mee te draaien met een gezinshuis of zelf een jaartje pleegouder te zijn?

Seksueel misbruik en wervend gedrag

Vraag van pleegmoeder aan kinderpsychologe:

Ik ben pleegmoeder (gezinshuis) en zorg oa voor een meisje, dat 7 jaar geleden bij ons geplaatst werd met het vermoeden, dat ze door vader sexueel misbruikt zou zijn. Dat vermoeden werd al snel zekerheid. We hebben signalen, spel, tekeningen en verhalen gehoord, die verschrikkelijk waren. Al snel zagen we dissociatief gedrag. Om een lang verhaal kort te houden, kan ik zeggen, dat het met het meisje beter gaat dan de prognose 7 jaar geleden was. Ze is nu nu 13 jaar en dan gaat het spannend worden. Het dissociatieve meisje heeft nog steeds meerdere kanten. Aan de ene kant is ze nog een klein kind, aan de andere kant heb ik sinds een maand allerlei rampspoed op internet/ mail weg moeten halen. Ze had een eigen web-log gemaakt en daar een pornoverhaal op geschreven, dat niet mis was. Verder had ze zich op een tig aantal dating-sites aangemeld en krijgt nu de meest zieke pedo-achtige sexmaniakken op haar mailadres. Ik heb ze allemaal een niet mis te verstane mail gestuurd en ze houden zich koest. Na een gesprek met haar, waarop ze keurig gepaste antwoorden geeft, heb ik gedacht er goed aan te doen haar een paar maanden een internetloos leven aan te bieden. Dat lost natuurlijk het probleem niet op, maar geeft even rust. Tot mijn verbazing reageerde ze heel opgelucht en ineens is ze weer aan het spelen.

Mijn vraag: Ik weet heel veel van sexueel misbruik en de gevolgen ervan. Ik vang de signalen van de kinderen op en weet adequaat te handelen. Toch zou ik meer willen weten, over signalen of hoe zij zich voelen in de puberteit, zodat ik er goed op reageer, of waarom doet zo'n kind dat op internet (of schrijft ze over iets dat ze al echt doet?), terwijl ze het toch verschrikkelijk vond wat haar vader deed.

Antwoord:

Beste pleegmoeder,

Wat een zegen dat deze kinderen jou hebben! Je ziet maar weer hoe
prettig kinderen grenzen vinden. En hoe dit meiske moest gaan om te
horen dat ze echt de moeite waard was om dat niet mee te maken.
Er is wel het een en ander aan literatuur, maar ik vind dat ze juist dit
soort gedrag slecht verklaren. In het werk van M. Delfos  kom je wel wat tegen (Dat
nare gevoel; hoofdstuk over trauma en het hoofdstuk over seksueel
misbruik in het boek: Kinderen en gedragsproblemen).
Ik zal je proberen iets mee te geven: Als een kind zoiets heeft
meegemaakt wil het vooral dit nooit mee meemaken. De angst voor
herhaling is enorm. Daarom heeft een kind schuldgevoelens, want schuld
betekent dat je iets gedaan hebt waardoor het gebeurd is en dat je dat
dus kan nalaten waardoor het niet gebeurt. Het kind moet veiligheid
onderzoeken. Dat betekent dat het kind moet onderzoeken wanneer het wel
en niet gebeurt. Op internet is zij dus bezig zich wervend te gedragen
om te kijken wat er gebeurt: en ja haar angst wordt bewaarheid, het is
er zo weer. Wie doet dat nu wel en wie niet? Hoe moet ze nu een veilige
wereld maken, dat zijn de vragen waar zij mee bezig is onbewust.
Jouw grens en jouw afwijzing van hun gedrag betekent dat zij leert: er
zijn twee soorten mensen goede en kwaden. Het is niet anders, ze moet
toch opletten op de wereld, de onveiligehied zit op de loer.
Het is belangrijk dat zij leert hoe ze daarmee om moet gaan. Dat ze zelf
al vrij snel in de gaten had dat het niet klopte en dat ze het
mnisschien wel creeps vond. Waar het om gaat is haar te leren dat ze het
beste kan aanvoelen en dat ze dus veilig is als ze dan zich omdraait en
gaat.
Hopelijk heb je hier wat aan,